Duiktrip: Musandam naar Muscat

Sluit je aan bij PIERRE CONSTANT terwijl hij de riffen en wrakken van onderwater Oman verkent tijdens een recente tour met zijn camera door de noordelijke delen van het koninkrijk

Lauren Davies, de Welshe manager van Musandam Discovery Diving, glimlacht als we elkaar ontmoeten op de luchthaven van Khasab. Ik word naar de personeelsvilla gereden, tevens gastenverblijf van het bedrijf, aan de rand van de havenstad. 

Het duikcentrum zelf is gunstig gelegen aan een waterkanaal, in het centrum, niet ver van de dhow haven van waaruit alle toeristische cruises vertrekken. 

Musandam Discovery Diving, de enige duikorganisatie van Khasab, werd eind 2015 opgericht door de vriendelijke Bader, een grote, bebaarde kerel met respectabele zwaarlijvigheid die ook in de olie- en gasindustrie werkt. Hij draagt ​​het traditionele wit schoteldasja gewaad mee kummo (gebedshoed) en mussar (rode en witte tulband).

“Zaterdag kun je met Bader duiken”, zegt Lauren. “Hij heeft het erg druk, maar is dol op naaktslakken!”

De 3,000 kilometer lange kustlijn van Oman maakt deel uit van het Arabisch Schiereiland en wordt omzoomd door de Arabische Zee in het zuidoosten, de Golf van Oman in het noordoosten en de Perzische Golf in het noordwesten. De Amerikaanse ichtyoloog John E. Randall heeft 1,179 vissoorten in de wateren gerapporteerd, waarvan 29 endemisch.

Oman is voornamelijk een grindwoestijnvlakte, maar langs de noordoostkust ligt het Al Hajar-gebergte, met het Dhofar-gebergte in het zuidoosten. De hoofdstad is Muscat en directe buren zijn Saoedi-Arabië, de VAE en Jemen, met Iran in het noorden aan de overkant van de Straat van Hormuz. 

In 1964 werd olie ontdekt in Dhofar, en vanaf de jaren zeventig opende en moderniseerde Sultan Qaboos bin Said het land. Hij werd in 1970 opgevolgd door zijn neef Sultan Haitham bin Tariq. 

Het bergachtige schiereiland Musandam, ver ten noorden van de rest van Oman, tussen de klauwen van de VAE, is een aparte enclave, 90 km lang en 35 km breed. Het is het product van eeuwenoude Perm-kalksteen en een dikke carbonaatplank uit het Jura- en Krijt-tijdperk.

Lichtgrijs en roodachtig, het gesteente bestaat hier voornamelijk uit hard dolomiet. Ik ben rechtstreeks overgestapt naar Musanadam na mijn internationale vlucht naar Muscat.

Het aquarium

Het duikcentrum ziet er zeer professioneel uit, met zijn klaslokaal en een gezellig houten terras met uitzicht op het water. De duikboot is een 11 meter lange Sinbad glasvezel speedboot met twee 225 Mercury buitenboordmotoren en tankrekken, en comfortabele banken aan de zijkanten die plaats bieden aan maximaal 10 duikers. 

Calton de instructeur en zijn vrouw Tasnee, a duikinstructeur, komen uit Kerala in Zuid-India. Hamud, de eerste kapitein, komt uit Oman en spreekt Engels, terwijl de andere kapitein Mahesh vloeiend Arabisch spreekt, nadat hij jarenlang als visser heeft gewerkt.

Lauren brengt me naar de belangrijkste haven, naar de gigantische Lulu-hypermarkt vlakbij de duikwinkel en uiteindelijk naar het oude Khasab-kasteel. Dit 17e-eeuwse Portugese fort, gerenoveerd door de Omaanse sultans, biedt interessante historische, geologische en natuurhistorische tentoonstellingen. 

Terwijl ze langs de muren slenteren, worden bezoekers begroet door mynahs, duiven en vrolijke groene, zwarte en roze geringde parkieten die in holen nestelen of in de palmbomen spelen. Het is een attractie die je gezien moet hebben, maar een zware regenbui dwingt ons om ons binnen terug te trekken. Sommige straten van Khasab staan ​​binnen de kortste keren onder water.

De Aquarium-duikplek ligt onder een klif uit het Krijt bij de ingang van Khawr (fjord) Ghubb Ali. De temperatuur bedraagt ​​een zwoele 30°C. Het zicht onder water is tegenwoordig slecht, de zee vol deeltjes en de rotsachtige bodem weinig inspirerend.

Er zijn echter vissen aanwezig, meestal geelgebande maanvissen (Pomacanthus maculosus), scholen lange-spot snapper (Lutjanus fluviflamma), papegaaivissen en wat lijkt op een pauwtandbaars. 

Een regionale endemische soort, de geelvintonijn (Cefalopholis hemistiktos) blijkt nogal verlegen. Een pijlstaartrog van een koe (Pastinachus sefen) kijkt me stoïcijns aan vanaf de zandbodem. 

Het Humsi-wrak

Bij de ingang van Khawr Shamm is de volgende duik op de Humsi wrak, een roestig vissersschip van 10 tot 11 meter dat enkele jaren geleden opzettelijk op 10 meter diepte tot zinken werd gebracht. Dichter bij Khasab is de zichtbaarheid hier die van erwtensoep. 

“De zee is de laatste tijd ruw geweest – het heeft ook geregend”, legt Calton uit. Ik zie een school Arabische monoclebrasem (Scolopsis ghanam) en een andere met variabele fuseliers (Caesio varilineata). Een groepje parelwitte geitenvissen (Parupeneus margaritatus) rust op het dek. 

Twee garnalengrondels staan ​​op de uitkijk bij de ingang van hun zanderige hol. Op korte afstand van het wrak zijn enkele metalen piramidevormige structuren geplaatst om te helpen bij het herbeplanten van hertshoornkoraal.

De duik van de volgende dag wordt afgelast vanwege de harde wind, dus we raden aan om op een dhow cruise in Khawr Shamm. Dit is zeer schilderachtig en biedt een prachtig uitzicht op de kliffen van Musandam en de vissersdorpjes. Het biedt ook de mogelijkheid om een ​​normaal ongrijpbare bultrugdolfijn in de Indische Oceaan te bekijken (Sousa plumbeus) terwijl hij de boot volgt en speels bruinvist.

In Musandam lijken twee belangrijke watermassa's aan het werk te zijn: water uit de Perzische Golf dat van noordwest naar zuidoost in de Straat van Hormuz stroomt, en oppervlaktewater uit de Indische Oceaan, dat van zuidwest naar noordoost langs de kust van Oman stroomt. van Salalah tot Ras Hadd, met een omleiding naar de Golf van Oman langs de kust van Iran.

Koraaltuin en kattenoog

Het noordelijke deel van het schiereiland is toegankelijk via Khawr Al Quway, een fjord die het militaire eiland Umm al Ghanam scheidt van het vasteland. Het water is hier helderder en het zicht onder water is beter, waar het weer stabieler is.

Coral Garden (Abu Sir Island) ligt aan de voet van een kalkstenen klif. Op een diepte van 20 meter is de verrassing het vinden van blauwpaarse gorgonen en gele struiken van zwart koraal (Antipathes sp).

Het water is nog groenachtig. Ik zie geelgebande maanvissen, geelvinvissen, variabele fuseliers, goudgevlekte jack (Carangoides bajad) en de regionale endemische Arabische vlindervis (Chaetodon melapterus), geel met een zwarte balk op zijn gezicht. 

Zwartgevlekte vlindervis (Chaetodon nigropunctatus) komen vaak voor, en scholen van drievlekdascyllus (Dascyllus trifasciatus) en zilvergrijze zoetlippen (Plectorhinchus sordidus) zwerven op diepte.

Een boottocht van 30 minuten naar Al Khayl Island brengt ons bij de opvallende kalkstenen rotsformatie Cat's Eye. Hier zijn veel harde koralen te vinden: Porieten, Acropora, Montipora en Pavona, samen met een overvloedig visleven.

Mooie kussensterren (Culcita coriacea) liggen op het zand, net als de blauwzwarte roofzuchtige doornenkroon (Acanthaster planci) die aanzienlijke schade veroorzaken in Musandam. Op een diepte van 15 meter is een lichte oostwaartse stroming voelbaar, en a Hypselodoris pulchella naaktslak trekt mijn aandacht.

Al Batinah & Geen Palm

Achter Cat's Eye ligt een afgelegen baai waar de Al Batinah, een 15 meter lange patrouilleboot van de Oman-marine, werd in februari vorig jaar na 30 jaar dienst tot zinken gebracht. Hij staat rechtop in het zand op 22 meter hoogte, en rode en oranje korstvormende sponzen hebben de randen van het dek al bedekt, helder tegen een griezelige appelgroene achtergrond. 

In het ruim en in sommige gangen is penetratie mogelijk. Geelgestreepte maanvissen zijn aanwezig, samen met een paar ronde vleermuisvissen (Platax orbicularis), zeebrasem met twee maten (Acanthopagrus bifasciatus) en enkele wimpelkoraalvissen (Heniochus diphreustes).

In het weekend komen expatduikers hier graag vanuit Dubai, op twee uur rijden. Bader, de eigenaar van het duikcentrum, komt zaterdag opdagen.

Ten oosten van Musandam Island ligt No Palm, een klein strand in een afgelegen baai omringd door bergen. Bij Smirnoff Point werd ooit een illegale lading wodkaflessen gedumpt door smokkelaars die probeerden te ontsnappen aan de kustwacht, en werd later gevonden door duikers. 

Het water ziet er vanaf het oppervlak helder uit, maar blijkt op diepte opnieuw mistig te zijn. Enorme rotsblokken en zwarte koraalstruiken herbergen gigantische oesters in clusters. Bader wijst op een geelmondmurene (Gymnothorax nudivomeer), bruin met witte stippen. Ronde vleermuisvissen verstoppen zich onder een richel. 

Roestige papegaaivis (Scarus ferrugineus) rondzwerven als Sohal doktersvis (Acanthurus sohal) foerageren in het ondiepe water. Zeebrasem met twee maten komt veel voor.

Aboe Rashid

Musandam Discovery Diving bezoekt wel 24 duikplekken rond het schiereiland, maar de beste zijn te vinden op het meest noordelijke eiland, Abu Rashid, met aan de westkant een opeenvolging van hellingen en richels.

Zwarte koraalstruiken versieren de diepten. In het ondiepe water ligt een betoverende prairie Dendronephthya klunzingeri zachte koralen in geel en wit, met daartussen rode sponzen. De vis lijkt tam en het zicht verbetert. 

Grote zoetlipvissen en snappers worden gevonden te midden van de wolken van de roodtand (blauwe) trekkervis (Odonus niger) met hun witte staarten. Grote geschilderde kreeften verstoppen zich onder richels en Arabische picassovissen (Rijncanthus assasi) ronddolen. 

Aan de oostkant van het eiland heeft de opvallende drop-off van de Abu Rashid-muur een thermocline op 15 meter hoogte, waar koud water opwelt en een plotselinge waaslaag creëert, en de watertemperatuur daalt tot 26°C. 

Voor de vierde keer in vier dagen moet ik een tweede duik missen omdat ik mijn linkeroor niet kan vrijmaken. Ik vermoed een bacteriële infectie door algen, maar oordruppels bieden slechts gemengde resultaten.

Als je niet duikt, is het de moeite waard om westwaarts te gaan langs de kust naar Qiba en landinwaarts naar het dorp Tawi, waar 3,500 jaar oude rotstekeningen van jagers op paarden en kamelen te zien zijn op rotsblokken langs de weg. 

Langs de kustweg naar Dubai ligt het oude fort Al Bukha op een heuveltop, en op de terugweg naar Khasab leidt een onverharde weg naar de top van de berg Al Harf, die een adembenemend panorama biedt van de geologische wonderen van Musandam, van het dorp Mukhi tot het oosten en, kijkend naar het westen, de prachtige kustlijn van de Perzische Golf en de stad Al Bukha.

Op naar Masqat

Een vlucht van Oman Air brengt me terug naar Muscat, en een taxirit van een uur door een ruig bergachtig landschap van rode en zwarte rotsen brengt me naar Jebel Al Sifah. 

Een kunstmatig paradijs in de middle of nowhere, dit is een toevluchtsoord voor luie vakantiegangers met luxe smaken, maar zwembaden en jachthavens zijn niet mijn soort paradijs. 

Het duikcentrum Extra Divers ligt op 10 minuten lopen in de zon naast het glinsterende water van de jachthaven. De Zwitserse manager Guillaume Chapuis begroet mij. Met zijn achterovergekamde blonde haar, peper-en-zoutbaard en vierkante kin doet hij me denken aan Davy Crockett. 

“Ik ben onderweg naar de lunch”, zegt hij, en we maken een goed gesprek. Guillaume was bankier, maar verliet aanvankelijk de financiële wereld om een ​​duikcentrum op Malta te runnen.

Al Sifah, aan de Golf van Oman, beslaat drie gebieden: de Abu Daud-eilanden in het zuidoosten, Bandar Al Khairan in het westen en, veel verder weg in het blauw, Fahal Island, dat de juiste zee- en weersomstandigheden vereist. Er zijn ongeveer 30 duikplekken om te verkennen.

De twee belangrijkste locaties in Abu Daud zijn West Corner en East Corner. Het langgerekte eiland trekt grote blauwe reigers boven en beneden scholen gouden kardinaalvissen (Apogon aureus) die in kleine grotten zweven. Het groene water is beladen met plankton en is onderhevig aan een lichte stroming vanuit het zuidoosten. 

Ik kom de vlindervis van Gardiner tegen (Chaetodon gardineri), de gezoomde of honingraatmurene, Sohal doktersvis, roodstaartvlindervis (Chaetodon collare), geelstaarttang (Zebrasoma xanthurum) in koningsblauw en zwartgevlekte sweetlips (Plectorhinchus gaterinus). 

De mooie Arabische picassovis is altijd op zijn hoede voor fotografen. Een kleine school snelle diamantvissen (Monodactylus argenteus) zoom heen en weer.

Eerste ingang

De First Entrance-site in Bandar Al Khairan is een mix van rotsblokken op een witte zandbodem. Fins instructeur Anna Sara wijst op een gemarmerde torpedostraal (Torpedo sinus persici) dat respect afdwingt. 

Talrijke geelvlekbraamvissen (Cyclichthys spilostylus) rust op de helling. Een woud van zwart koraal verbergt een grote karetschildpad die gele poliepen eet. Een school grootoogsnappers (Lutjanus lutjanus) rondzweven, samen met Arabische monoclebrasem. Een paar bloemige zee-egels (Toxopneustes stapelolus) stippel het zand uit, compleet met aangehechte stukjes schelp.

Mermaid Cove biedt een soortgelijk zeegezicht. Tussen de paarse gorgonen ligt een groene schildpad op een rots te dommelen. Twee Hypselodoris pulchella naaktslakken kruisen achter elkaar op een rotsblok.

Boven een zandvlakte houden twee inktvissen zich bezig met een verkering. Blacktip jack (Caranx heberi) flitsen voorbij tegen het einde van de duik langs de rotswand en een uitgestrekt veld van sarcophyton zachte koralen bedekken het ondiepe water.

Het Al Munassir-wrak

Het 84 meter lange, in Groot-Brittannië gebouwde amfibische oorlogsschip Al Munassir werd in 1978 in Glasgow te water gelaten. Verkocht aan de marine van Oman als vliegdekschip voor helikopters en kleine voertuigen, en was 25 jaar in dienst. 

Het wrak werd in 2003 bij Al Khairan tot zinken gebracht en staat nu rechtop op een hoogte van 25 meter. Het zicht is hier geweldig, net als het zeeleven. Richard, de Ierse duikgids, neemt me mee van boeg tot achtersteven. Het liergebied is vol met kleuren Dendronephthya zachte koralen en wemelt het van gouden kardinaalvissen, roodstaartvlinders, geelgebande maanvissen en meer.

Het nabijgelegen diepe ruim, donker en slibachtig, was een helikoptergarage. We varen langs de loopplank aan bakboord, blootgesteld aan de zonnestralen. Verschillende doorvoeringen binnen zorgen voor een griezelige sfeer, terwijl lichtstralen door de patrijspoorten stromen. 

Scholen lange-vlek- en grootoog-snappers fladderen rond de geschutsopstellingen en bovenbouw. Mannelijke en vrouwelijke blauwstaartslurfvis (Ostracion cyanurus) toon geen angst als we dichterbij komen.

Voordat ik de veiligheidsstop bereik, komt een honingraatmurene uit zijn schuilplaats tevoorschijn om mij tegemoet te komen, kort daarna vergezeld door een even nieuwsgierige grijze murene (Siderea grisea). Dit laatste beeld vat voor mij perfect de spanning en betovering samen van duiken in de wateren van Oman. 

“Ik weet dat dit niet de laatste keer is dat we elkaar zien”, besluit Guillaume op de ochtend van mijn vertrek. Nu lonkt het grote zuiden van Oman...

Ook op Divernet: Oman: Een verborgen duikjuweeltje