Het tragische wrak van de Noonga is gevonden, zoals gerapporteerd Divernet onlangs – en het is het onderzoeksschip Onderzoeker dat helpt het verleden van Australië bloot te leggen, zoals TONI MOATE van CSIRO en EMILY JATEFF van Flinders University uitleggen
Op 23 augustus 1969 vertrok het kustvrachtschip mv Noonga vertrok uit Newcastle in New South Wales in noordelijke richting naar Townsville met een lading staal en 26 bemanningsleden. Het 71 meter lange schip was al tien jaar een vaste verschijning langs de oostkust terwijl het vracht vervoerde tussen steden langs de kust.
Twee dagen later verdween het schip in de nacht onder golven van tien meter hoog, geteisterd door een hevige storm. Tragisch, slechts vijf van de 26 bemanningsleden zou worden gered tijdens een van de grootste zoektochten naar overlevenden in de naoorlogse Australische maritieme geschiedenis. Wat betreft de Noonga, zou zijn rustplaats een mysterie blijven.
Tot nu.
Tijdens een onderzoeksreis om onderzeese canyons voor de kust van New South Wales te bestuderen, ontdekte een team aan boord van het CSIRO-onderzoeksschip Onderzoeker werd de eerste die het zag Noonga in bijna 55 jaar. Deze ontdekking was geen toeval. Het maakte deel uit van een samenwerkingsproject en een gericht onderzoek om een mysterieus scheepswrak te helpen identificeren.
Het is ook geen toeval dat er de laatste tijd verschillende ontdekkingen van scheepswrakken in het nieuws zijn geweest. Het nationale wetenschapsschip van Australië heeft een indrukwekkende staat van dienst opgebouwd als scheepswrakspeurder.
Wat is rv-onderzoeker?
De rv Onderzoeker deel van de Nationale maritieme faciliteit – een nationale onderzoeksinfrastructuur beheerd door CSIRO, het nationale wetenschapsagentschap van Australië.
Alle Australische onderzoekers en hun internationale medewerkers heeft toegang tot de mogelijkheden van rv Onderzoeker. Dit maakt het tot een samenwerkingsknooppunt voor marien onderzoek. En het is een belangrijke factor geweest bij veel van de recente ontdekkingen van scheepswrakken.
In de afgelopen tien jaar hebben ruim 150 instellingen samengewerkt om wetenschap op reis te brengen. Nuttig, rv Onderzoeker kan op elke reis meerdere projecten huisvesten. Het onderzoek strekte zich uit van visserijonderzoeken en het in kaart brengen van de zeebodem tot atmosferische studies en uiteraard onderzoek naar maritiem erfgoed.
RV Onderzoeker is uitgerust met een reeks geavanceerde akoestische systemen. Het heeft ook drie zeebodemkarteringssystemen, zogenaamde multibeam echolood. Deze maken metingen met hoge resolutie mogelijk (bathymetrie, letterlijk ‘diepe meting’) van de zeebodem, van ondiepe kusten tot de volledige oceaandiepte.
Deze systemen brengen de zeebodem overal waar het schip naartoe gaat in kaart, zowel door gegevensverzameling onderweg als door gerichte onderzoeken.
Zowel de afstand rv Onderzoeker reist tijdens zijn jaarlijkse onderzoeksprogramma en de hoeveelheid bathymetrische gegevens die het verzamelt is enorm. Dit vergroot de kans op ontdekkingen op de zeebodem aanzienlijk.
De afgelopen tien jaar heeft rv Onderzoeker heeft meer dan 500,000 km afgelegd en meer dan 3 miljoen vierkante kilometer van het Australische maritieme landgoed in kaart gebracht. Het is verschillende keren rond het continent gevaren.
Dit alles heeft de mogelijkheid geboden om veel vermoedelijke scheepswrakken te onderzoeken. Dit zijn vaak 'piggyback'-projecten: projecten die aan de reis worden toegevoegd maar geen extra middelen gebruiken.
De kracht van samenwerking
Ontdekkingen van scheepswrakken zijn onmogelijk zonder samenwerking. De maritieme gemeenschap, erfgoedbureaus, onderzoeksbureaus en burgers hebben allemaal bijgedragen aan de recente vondsten van scheepswrakken.
Het is niet ongebruikelijk dat zoekopdrachten het doelwit zijn van lokale kennis van vissersgemeenschappen, vrijwillige scheepswrakkenjagers en zelfs historici die aanwijzingen hebben verzameld over de mogelijke locatie van scheepswrakken.
Ook het bereiken van degenen die door de bevindingen getroffen zijn, is van onschatbare waarde. Dit omvat de overlevenden van deze tragedies en de families van degenen die op zee zijn omgekomen, om hen gedurende het hele proces op de hoogte te houden.
Ontdekkingen van scheepswrakken kunnen letterlijk levens veranderen – zoals de hereniging van twee broers en zussen die hun leven apart doorbrachten als weeskinderen nadat hun vader aan boord van de ss. was overleden IJzeren kroon in 1942.
'Ogen' in de diepte
Rv Onderzoeker heeft ook gespecialiseerde drop-camera's die zicht kunnen bieden op de zeebodem tot een diepte van 5,000 meter. De beelden die deze opleveren, zijn essentieel geweest voor het identificeren van eenmaal gevonden scheepswrakken.
In 2023 gebruikte een CSIRO-team dit camerasysteem om te helpen identificeer het wrak van de SS Nemesis, een stoomschip dat in 1904 verloren ging voor de kust van New South Wales.
Ook in 2023 een onbekend wrak voor de zuidwestkust van Tasmanië kreeg een naam – het was het kustvrachtschip mv Blythe ster, dat in 1973 kapseisde en zonk.
De grote delen van de zeebodem in kaart gebracht door rv Onderzoeker hebben ook tot onverwachte ontdekkingen geleid. Het wrak van de Ijzeren bark uit 1890 Carlisle in Bass Strait in 2017 was een “toevallige ontmoeting” voor het schip.
Waarom jacht maken op scheepswrakken?
Deze ontdekkingen zijn om verschillende redenen belangrijk. Het vinden en analyseren van een scheepswrak kan ons helpen de omstandigheden te begrijpen die tot deze tragedies hebben geleid. Het kan ook helpen bij het sluiten van getroffen gemeenschappen waarvan dierbaren op zee verloren zijn gegaan.
Het kennen van de huidige staat van het scheepswrak is belangrijk voor erfgoedprofessionals en instanties die de locaties beheren en beschermen. Sommige scheepswrakken wel het risico lopen milieuschade te veroorzaken zoals brandstof- of olielekken, dus het hebben van gegevens daarover is van cruciaal belang voor het beheersen van deze risico's.
Rv Onderzoeker staat momenteel gepland voor een reeks wetenschappelijke upgrades, inclusief de akoestische systemen. Met 8,000 scheepswrakken verspreid over de Australische kustlijn, en meer dan de helft daarvan onontdekt, zijn er nog veel meer maritieme mysteries om op te lossen.
TONI MOAAT is voorzitter van de National Marine Science Committee en directeur van CSIRO National Collections and Marine Infrastructure bij CSIRO (Wetenschappelijke en Industriële Onderzoeksorganisatie van het Gemenebest) en EMILY JATEFF is adjunct-docent archeologie bij FLINDERS UNIVERSITEIT.
Dit artikel is opnieuw gepubliceerd vanaf The Conversation onder een Creative Commons-licentie. Lees de originele artikel.
Ook op Divernet: TRAGISCH NONGAH GEÏDENTIFICEERD OP EEN DIEPTE VAN 170M, WAAR GING BLYTHE STER GO?, 50-JAAR MYSTERIE OPGELOST, ONBEKEND LEVEN GEVONDEN OP DIEPE AUSTRALISCHE RIFSEN, 'GEESTLIJN KAN 18 KEER OM DE AARDE OMCIRKELEN'
