Duikers die een zeeschildpad wild ronddraaiend in het water zien, zien een instinctieve 'dans' terwijl het dier probeert zich te oriënteren op het magnetische veld van de aarde.
Wetenschappers aan de Universiteit van North Carolina (UNC) in Chapel Hill hebben zojuist een baanbrekende studie gepubliceerd over de manier waarop schildpadden navigeren.
Kayla Goforth, biologe en hoofdauteur van het onderzoek en recent promovendus aan de UNC, bedacht een hypothese over het vermogen van schildpadden om herhaaldelijk naar dezelfde voedselplekken terug te keren, zelfs als ze daarvoor de halve aarde rond moeten zwemmen.
"Kayla begon zich af te vragen of we de schildpadden de magnetische signatuur van een geografisch gebied konden laten associëren met voedsel, en daardoor dit schildpaddendansgedrag konden vertonen", aldus prof. Kenneth Lohmann, die samen met zijn vrouw Catherine het Lohmann Lab van de biologische afdeling runt.
"Ze nam echt het voortouw hierin," zei hij over Goforths experiment om de hypothese te testen. "Ik was in het begin helemaal niet zeker of het zou werken, maar we waren blij dat ze het probeerde – en het pakte opmerkelijk goed uit."

Het team conditioneerde gevangen onechte karetschildpadden aan bepaalde magnetische velden door de velden van verschillende locaties in de oceaan na te bootsen. Op sommige plekken werden de schildpadden herhaaldelijk gevoerd, op andere plekken niet.
Toen ze later werden blootgesteld aan de velden waarin ze eerder waren gevoed, duidde hun wilde ‘schildpaddansgedrag’ erop dat ze de magnetische signatuur associeerden met voedsel.
Wanneer de schildpadden opgewonden raakten door een bekende magnetische signatuur, staken ze hun kop uit het water, openden hun bek, sloegen met hun flippers en draaiden soms rondjes.
Volgens het team van Goforth gebruiken ze hun ‘magnetische kaartzin’, maar hebben ze ook een ‘magnetisch kompaszin’ waarmee ze zich in bepaalde richtingen kunnen bewegen.
Kaart- of kompaszin?
In samenwerking met de afdeling natuurkunde en astronomie van UNC onderzocht het team de effecten van radiofrequente oscillerende magnetische velden op de magnetische zintuigen van de schildpadden. Ze waren verrast toen ze ontdekten dat de velden weliswaar geen effect hadden op de kaartzin, maar dat ze wel het vermogen van de schildpadden om hun kompaszin te gebruiken en zichzelf te oriënteren, verstoorden.

"Het suggereerde dat er twee verschillende mechanismen zijn voor de magnetische kaart en het kompas, en dat ze mogelijk afzonderlijk zijn geëvolueerd", aldus Goforth.
Momenteel doet ze postdoctoraal onderzoek aan de Texas A&M University om deze processen verder te onderzoeken. Ze gebruikt hiervoor echter nu monarchvlinders in plaats van schildpadden.
"We weten dat je voor het visuele zintuig ogen hebt, voor het reukzintuig een neus en voor het gehoor oren, maar voor het magnetische zintuig is geen enkele receptor als deze geïdentificeerd en het mechanisme blijft onbekend", aldus Goforth.
De studie is zojuist verschenen in NATUUR.
Ook op Divernet: HET WONDER VAN ZEESCHILDPADDEN, ZEESCHILDPADDEN OP DE RAND, 400 UUR DUIKEN ALS BIO-STUDENT OPKOMT VOOR TUMORUSSCHILDPADDEN, TROPISCHE SCHILDPADDEN OP VOLG – DIEP VAN BINNEN, GROENE TURTLE SEX-VOORSCHRIFTEN: NIEUWE OORZAAK VAN ZORG